Bron: Het Parool
Energienood dreigt voor honderdduizenden Nederlanders: ‘Steun weggevallen, maar tarieven nog altijd hoog’
Honderdduizenden Nederlanders die het afgelopen jaar het hoofd boven water konden houden dankzij hulp van de overheid, komen mogelijk in de problemen bij het betalen van hun stroom- en gasrekening nu het prijsplafond en de energiesteun zijn afgeschaft.
Het aantal Nederlanders dat moeite heeft de energierekening te betalen, is het afgelopen jaar, ondanks alle steunmaatregelen, voor het eerst in vijf jaar tijd gestegen, blijkt uit een schatting die het CBS en TNO dinsdag naar buiten brengen.
Zonder overheidssteun waren bijna 1 miljoen huishoudens in de financiële problemen gekomen — en die steun is nu dus weggevallen. Op dit moment worstelen zo’n 400.000 huishoudens met hun energierekening. De vraag is of de stroom- en gasprijzen ten opzichte van begin 2023 genoeg zijn gedaald, en de inkomens genoeg gestegen, om het wegvallen van de steunmaatregelen te kunnen opvangen.
Besparen is amper nog mogelijk: in 2022 daalde ons verbruik met bijna een kwart, en dat is vorig jaar niet veel veranderd. TNO-onderzoeker Peter Mulder durft geen voorspelling te doen over hoe de energiearmoede zich ontwikkelt: “Het is lastig om te zien waar de balans op uitkomt.”
Hoge gastaks doet pijn
Vooral de gasprijs doet nog pijn, die ligt anderhalf keer zo hoog als voor de energiecrisis, zegt Ben Woldring van prijsvergelijker Gaslicht.com. “Dat komt vooral omdat de overheid de belasting op gas jaar in jaar uit flink heeft verhoogd.”
Voor hun onderzoek keken Mulder en zijn collega’s naar hoeveel Nederlanders én een laag inkomen hebben, en ofwel een hoge energienota, ofwel een huis dat energie slurpt, bijvoorbeeld omdat isolatie ontbreekt.
Zo’n 116.000 huishoudens zijn zo bang dat de energierekening te hoog oploopt, dat ze ‘onderconsumeren’. Die groep heeft een laag inkomen en een huis waarin flink gestookt moet worden, maar hun energierekening is opvallend laag. Dat zijn mensen die de thermostaat zo laag mogelijk zetten en van kort douchen een sport hebben gemaakt, concluderen TNO en CBS. Opvallend veel van die onderverbruikers zijn gepensioneerden.
Gepensioneerden
In het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat dat ‘de energiekosten niet uit de pas mogen lopen met buurlanden’, en dat ‘bezien wordt’ hoe bedrijven en consumenten ondersteund kunnen worden. Voor bedrijven wordt de verhoging van de energiebelasting deels teruggedraaid, hebben de coalitiepartijen afgesproken.
Consumenten (en kleine ondernemers) met een hoge energierekening krijgen van het nieuwe kabinet wel hulp met verduurzamen. De groep die veel moet stoken en niet kán verduurzamen is groot, blijkt uit het onderzoek van CBS en TNO: bijna 1 miljoen huishoudens, meer dan in de hele provincie Gelderland. Dat zijn bijna allemaal huurders die geen zeggenschap hebben over de vergroening van hun huis. Zo’n 10 procent heeft wel een koophuis, maar geen geld voor zaken als isolatie en zonnepanelen.
Martijn Klerks 2 juli 2024, 09:52
