Rapport Sportraad
Zes op de tien 65-plussers bewegen te weinig: ‘Het beleid schiet tekort’
Ouderen zijn minder gaan sporten en bewegen. Dat is problematisch, vindt de Sportraad. Er is sprake van ‘onbewust seniorisme’.
Ouderen worden te vaak geconfronteerd met ‘onbewust seniorisme’. Dat betekent dat ze wel willen bewegen en sporten, maar niet worden uitgedaagd en daardoor te veel stilzitten. Gemeenten en zorginstellingen schieten tekort, stelt de Sportraad, een onafhankelijk adviesorgaan van de overheid.”
Ze erkennen te weinig dat bewegen meer is dan sport alleen. Ouderen hebben bijvoorbeeld meer affiniteit met dansen, tuinieren of klussen, maar worden niet gestimuleerd om op deze manier in beweging te komen. Andere ouderen hebben weer niet de mogelijkheden om dit te doen, bijvoorbeeld doordat ze in een verzorgingshuis zitten.
Deze alarmerende boodschap brengt de Sportraad donderdag in het rapport Laat ze niet zitten! De voorzitter van de raad en voormalig tophockeyer Tom van ’t Hek wil dat staatssecretaris Vincent Karremans (Sport), samen met gemeenten en andere instanties, ervoor zorgt dat ouderen meer worden gestimuleerd te bewegen.
‘Zijn we niet een beetje laat?’
Het gezondheidsbeleid voor 65-plussers schiet tekort, vindt hij. Het is vooral gericht op de ‘zorgbehoefte’ van ouderen. “In zekere zin is dat het paard achter de wagen spannen”, zegt hij. Als mensen meer sporten en bewegen zal de zorgbehoefte als vanzelf dalen. De Sportraad suggereert onder andere de woon- en leefomgeving van ouderen zo in te richten dat ze makkelijker in staat zijn een ommetje te maken, te fietsen of elkaar te ontmoeten in een wijkvoorziening’.
Van ’t Hek is sinds begin dit jaar voorzitter van de Sportraad. Dit is het eerste advies onder zijn verantwoordelijkheid. Van ’t Hek is er als 66-jarige zelf onderdeel van, zegt hij. De raad stond bij dit rapport voor een dilemma, legt de voorzitter uit. “Mijn eerste gedachte bij dit advies is wel: zijn we niet een beetje laat? Als je mensen op die leeftijd pas in beweging wilt brengen, is de gezondheidsschade al lang aangericht.”
Maar Nederland heeft niet de luxe de groep ouderen te verwaarlozen, legt de Sportraad uit. Dat de samenleving vergrijst, is alom bekend. Dit jaar is een op de vijf Nederlanders 65 jaar of ouder, in 2040 gaat het om een op de vier. Dat jaar zijn er naar verwachting 1,6 miljoen 80-plussers.
Even bewegen tijdens het puzzelen
Een ouder wordende bevolking leidt tot meer ongezonde en zieke mensen en tot ‘verlies aan gezonde jaren’, zoals de raad dat noemt. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft eerder becijferd dat de bijbehorende kosten voor de maatschappij stijgen van 19 miljard euro in 2018 naar 43 miljard in 2040. In het rapport staat: ‘De kosten stijgen, het personeelstekort in de zorg dreigt verder op te lopen en de autonomie van veel ouderen is in het geding’.
De overheid heeft officiële ‘beweegrichtlijnen’ opgesteld, ook voor 65-plussers. Zij zouden iedere week 2,5 uur ‘matig of zwaar intensief’ moeten bewegen, zoals wandelen, fietsen of tuinieren. Daarbij komt twee keer per week ‘spier- en botversterkende activiteiten’, zoals dansen, springen en hardlopen’. Specifiek voor ouderen geldt de aanbeveling dat ze voldoende balansoefeningen doen en regelmatig even bewegen tijdens het tv-kijken, lezen en puzzelen.
Ook voor mensen onder de 65
Op dit moment voldoen zes op de tien 65-plussers niet aan deze beweegrichtlijnen. Bovendien, stelt de Sportraad, laat deze groep ‘de afgelopen drie jaar een dalende trend zien’. Ze zijn dus minder gaan bewegen.
De oproep komt op een moment dat het kabinet wil bezuinigen op sport en bewegingsonderwijs. Tom van ’t Hek benadrukt dat de beweegcrisis niet alleen een probleem van de ouderen is. “Wat bij mij is blijven hangen is dat we het niet meer zo ver moeten laten komen, dat we ook aandacht moeten besteden aan de absolute noodzaak van voldoende bewegen voor gezondheid en welzijn voor mensen die nog geen 65 zijn. Want zonder dat besef zien de toekomstige cijfers er nog veel slechter
